دین کشور مالت نه‌تنها بخشی از اعتقاد شخصی مردم، بلکه بخشی از قانون اساسی، ساختار آموزشی و نظم اجتماعی آن است. در دل دریای مدیترانه، کشوری وجود دارد که برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی، هنوز هم دین رسمی‌اش به‌طور علنی و قانونی اعلام شده و به اجرا گذاشته می‌شود: مالتا (Malta).
در ماده دوم قانون اساسی این کشور آمده است که دین رسمی‌مالتا، کاتولیک رومی‌است و کلیسای کاتولیک حق دارد اصول درست و نادرست را به مردم آموزش دهد. همچنین آموزش این دین در مدارس دولتی، اجباری است، مگر اینکه خانواده‌ای بخواهد فرزند خود را از این کلاس‌ها معاف کند. این ویژگی، مالتا را در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا به نمونه‌ای خاص تبدیل کرده است.
در سرشماری سال ۲۰۱۹، بیش از ۹۰ درصد مردم مالتا خود را کاتولیک معرفی کردند. این آمار نه‌تنها بالا، بلکه نشان‌دهنده عمق پیوند میان مردم و دین است. در سطح شهرها و روستاها، کلیساهای تاریخی بسیاری دیده می‌شوند؛ به‌طوری‌که تعداد کلیساهای کشور بیش از ۳۶۰ عدد است، یعنی تقریباً به تعداد روزهای سال. این کلیساها فقط بناهای عبادی نیستند، بلکه بخشی از تاریخ، فرهنگ و هویت بصری شهرها محسوب می‌شوند.
هر محله‌ای در مالتا قدیسی به عنوان حامی‌دارد و مردم هر سال برای او جشن‌های بزرگی برگزار می‌کنند. این جشن‌ها تنها مراسم مذهبی نیستند؛ بلکه ترکیبی از سنت، موسیقی، غذا، آتش‌بازی و مشارکت اجتماعی گسترده‌اند که باعث می‌شوند مذهب با زندگی روزمره مردم عجین باشد.
اما همزمان با پایبندی به سنت‌های مذهبی، مالتا در چند دهه اخیر با موجی از تغییرات اجتماعی و فرهنگی مواجه شده است. مهاجرانی از آفریقا، آسیا و اروپا به این کشور آمده‌اند و با خود ادیان و باورهای گوناگونی را آورده‌اند. اکنون در مالتا می‌توان مراکز اسلامی، کنیسه یهودی، کلیساهای پروتستان، معابد ارتدوکس و حتی معبدی برای هندوها پیدا کرد. این تنوع دینی، تصویری چندلایه‌تر از جامعه امروز مالتا به ما می‌دهد.
از سوی دیگر، نسل جوان مالتا نسبت به گذشته نگرش متفاوت‌تری به مذهب دارد. بسیاری از آن‌ها گرایش کمتری به شرکت در مراسم مذهبی دارند و ترجیح می‌دهند سبک زندگی مدرن‌تری انتخاب کنند. در همین راستا، مالتا در سال ۲۰۱۷ ازدواج برابر را به رسمیت شناخت، و طلاق که تا مدت‌ها ممنوع بود، از سال ۲۰۱۱ قانونی شد.
در چنین فضایی، نهاد کلیسا هم با چالش‌هایی روبه‌رو شده است. از سویی تلاش دارد اقتدار و نفوذ خود را حفظ کند و از سوی دیگر مجبور است با جامعه‌ای روبه‌پیشرفت، چندفرهنگی و گاه منتقد، همراه شود. شخصیت‌هایی مانند اسقف اعظم مالتا، چارلز شیکلونا، بارها بر ضرورت بازنگری در شیوه ارتباط کلیسا با مردم تأکید کرده‌اند.
اکنون مالتا در تقاطعی حساس ایستاده است: آیا این کشور می‌تواند میان سنت‌های مذهبی که بخشی از هویتش را ساخته‌اند و واقعیت‌های امروزین جامعه، تعادل ایجاد کند؟ یا اینکه زمان عبور از سنت‌هایی فرارسیده که زمانی سنگ بنای وحدت اجتماعی بوده‌اند؟
برای خواندن ادامه این تحلیل، از جمله بررسی دقیق نقش اقلیت‌های مذهبی، آزادی مذهبی در قانون، ساختار کلیسای کاتولیک و تحولات اخیر، می‌توانید به منبع اصلی مقاله مراجعه کنید.
منبع: مجله ازهیچ!